Hoe je pensioen verder afbrokkelt

Pensioenfondsen lenen een deel van het geld dat ze beheren uit. In ruil daarvoor ontvangen ze rente. Deze rente-inkomsten gebruiken ze om nu en in de toekomst pensioenuitkeringen mee te bekostigen. Een ander deel van hun geld beleggen ze in aandelen en grondstoffen als goud.

Lage rente boosdoener

Nog maar kort geleden werd het uitlenen van geld aan een bedrijf of aan de overheid gezien als een veilige investering. Je wist precies wat je ermee verdiende en het risico op wanbetaling was klein. Dit in tegenstelling tot een belegging in aandelen, waarbij zowel de kans op rendement als een mogelijk verlies groter is.

Het veilig uitlenen van geld heeft op dit moment één groot nadeel. Het levert niks op, of kost zelfs geld. De rente staat historisch laag. Door het beleid van centrale banken in Europa en Amerika is de kans op snelle verbetering klein. Wil een pensioenfonds meer rendement, dan moeten ze automatisch ook meer risico accepteren met beleggen. 

Minder pensioen voor jou

De financiële situatie bij pensioenfondsen als ABP en Zorg en Welzijn is in februari verder achteruit gegaan. Met de huidige rente als maatstaf, hebben ze te weinig inkomsten voor jouw toekomstige pensioenuitkering. Dit vereist straffe maatregelen. 

In dit schema staan de dekkingsgraden van pensioenfondsen. Bij een score van 105%  zijn de inkomsten hoog genoeg voor toekomstige pensioenuitkeringen. Bij de huidige stand zouden de fondsen op een gegeven moment meer aan pensioen uitbetalen dan dat er binnenkomt aan inleg.

Om niet in de problemen te komen, kunnen pensioenfondsen het bedrag dat je ontvangt verlagen, of het bedrag dat je betaalt verhogen.

Fictief probleem

Pensioenfondsen hebben nu geen acuut geldtekort. Dit zou pas ontstaat als de rente voor een langere termijn zo laag blijft. De historisch lage rente van nu gaat ooit weer omhoog. Wanneer weet echter niemand. Tekenend is dat ook de Nederlandsche Bank, die toezicht houdt op de financiële markt, recent aangaf de gevolgen van de lage rente niet in te kunnen schatten.

Pensioenfondsen schuldig?

De pensioenfondsen kunnen zich bij de problemen niet zonder zelfreflectie verschuilen achter de tegenvallers op rentegebied. Hadden ze er rekening mee gehouden, dan konden ze de gevolgen van een rentedaling beperken. Dit hebben ze niet gedaan omdat het beperken van renterisico’s geld kost. In goede tijden gaat het ten koste van de verdiensten. Nu is duidelijk dat het geen overbodige luxe was. 

Achteraf commentaar leveren op de prestatie van een pensioenfonds is makkelijk. Toch mag je verwachten dat ze met hun beleid rekening houden met uitschieters van rente- en aandelenstanden. Anders kun je het geld net zo goed op een spaarrekening storten.